ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE

Ders Bilgi Formu ( HRT 203 )

   Temel bilgiler
Ders adı: Jeodezi ve Koordinat Sistemleri
Ders kodu: HRT 203
Öğretim üyesi: Prof. Dr. M. Halis SAKA
AKTS kredisi: 4
GTÜ kredisi: 3 ()
Yılı, Dönemi: 2, Güz
Dersin düzeyi: Lisans
Dersin tipi: Zorunlu
Öğretim dili: Türkçe
Öğretim şekli: Yüz yüze
Ön koşullar: yok
Staj durumu: Yok
Dersin amacı: Bu ders öğrencilerin Harita mühendisliği kapsamında yeryüzünün modellenmesi, yer yüzü ve yakınındaki objelerin koordinatlarının ifade edildiği yer merkezli ve toposentrik koordinat sistemlerinin esaslarının kavranması, koordinat sistemleri arasındaki ilişkilerin hassas belirlenme yöntemlerinin kavranması ve bu hesaplamaların sayısal olarak yaparak belli becerilerin kazanılması amaçlanmaktadır. Yeryüzündeki ölçmelerle hesap yüzeyi arasında ilişkilerin kurulması, bu şekilde ölçülere ilişkin geometrik indirgemeler ve hesaplama becerilerinin kazanılması hedeflenmektedir.
Öğrenci bu kapsamada ilgili projede kullanması gereken yöntemin, beklenen hassasiyetin sağlanmasına ilişkin seçim ve tasarım becerilerini geliştirecektir.
   Öğrenme çıktıları Yukarı

Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, şu yetilere sahip olurlar:

  1. Fiziksel yeryüzü ile dönel elipsoit arasındaki modelleme ilişkilerini öğrenir. jeoite ilişkin temel modelleme esasını kavrar.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Mühendislik problemlerini formüle edip çözmek,
    3. Tanımlanmış problemleri çözmek için yazılım ve/veya donanım tabanlı sistem, bileşen veya süreçler tasarlamak ve geliştirmek
    4. Coğrafi bilgi sistemleri, uzaktan algılama, ölçümleme ve planlama ile ilgili mühendislik problemlerini tanımlamak, analiz etmek ve çözmek
    5. Bilimsel bilgiye ulaşmak
    6. Hızla değişen teknolojik çevreye adapte olabilmek için bilgi ve yetilerini sürekli geliştirmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
  2. Kabuk sabit ortalama koordinat sistemleri ile anlık koordinat sistemleri arasındaki ilişkiyi kavrar.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Mühendislik problemlerini formüle edip çözmek,
    3. Tanımlanmış problemleri çözmek için yazılım ve/veya donanım tabanlı sistem, bileşen veya süreçler tasarlamak ve geliştirmek
    4. Mevcut bilgiyi geliştirme yöntemleri bulmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
  3. Datum kavramını anlar ve iki datum arasındaki benzerlik dönüşümü modelini uygular

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Mühendislik problemlerini formüle edip çözmek,
    3. Coğrafi bilgi sistemleri, uzaktan algılama, ölçümleme ve planlama ile ilgili mühendislik problemlerini tanımlamak, analiz etmek ve çözmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
  4. Elipsoit geometrisini anlar, referans elipsoit üzerinde jeodezik hesaplamaları gerçekleştirir.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Mühendislik problemlerini formüle edip çözmek,
    3. Tanımlanmış problemleri çözmek için yazılım ve/veya donanım tabanlı sistem, bileşen veya süreçler tasarlamak ve geliştirmek
    4. Bilimsel bilgiye ulaşmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
  5. Jeodezik kartezyen koordinatlar, coğrafi koordinatlar ve lokal toposentrik koordinatlar arasında dönüşümü kavrar ve nerelerde kullanacağını ayrıt edebilir

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Mühendislik problemlerini formüle edip çözmek,
    3. Coğrafi bilgi sistemleri, uzaktan algılama, ölçümleme ve planlama ile ilgili mühendislik problemlerini tanımlamak, analiz etmek ve çözmek
    4. Mevcut bilgiyi geliştirme yöntemleri bulmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
  6. Astronomik koordinat sistemlerini kavrar, yersel koordinat sistemleriyle ilişkilendirir

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Harita Mühendisliği kavramlarını tanımlamak ve uygulamak
    2. Yeni teknoloji ve bilgi üretme, bunları değerlendirme, yorumlama, kullanabilme
    3. Coğrafi bilgi sistemleri, uzaktan algılama, ölçümleme ve planlama ile ilgili mühendislik problemlerini tanımlamak, analiz etmek ve çözmek
    4. Bilimsel bilgiye ulaşmak
    5. Mevcut bilgiyi geliştirme yöntemleri bulmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
    2. Ödev
   İçerik Yukarı
1. hafta: Ders hakkında genel tanıtım, dersin kazanımlarının harita mühendisliği içindeki yerinin belirtilmesi. Yer yüzünün modellenmesi ve tarihsel gelişimi, modern jeodezi ve yeni teknolojik gelişmeler.
2. hafta: Fiziksel açıdan yeryüzünün temel özellikleri, temel gravite kavramı, yerin şekli, yerin şekli olarak geoit ve dönel elipsoit. yükseklik kavramı.
3. hafta: Koordinat sistemleri arasında dönüşümler, Jeodezik datum ve datum dönüşümü. Sayısal uygulama: farklı datumlar arasında dönüşüm parametreleri.
4. hafta: Hesap yüzeyi olarak referans elipsoidi ve referans elipsoidi ve paremetrik olarak gözterimi, coğrafi enlem, indirgenmiş enlem ve merkezsel enlem arasındaki ilişkiler. Ödev.
5. hafta: Coğrafi ve jeodezik dik koordinatlar arasında dönüşümler. Lokal toposentrik koordinat sistemi ve amaca uygun seçimi. Jeodezik koordinatların lokal topocentrik sisteme dönüşümü. sayısal uygulama: coğrafi koordinatlardan jeodezik kartezyen koordinatların hesabı.
6. hafta: Gauss yüzey teorisine giriş. uzayda eğri, I. ve II. gauss temel büyüklükleri, elipsoit yüzünde eğri, temel eğrilikler.
jeodezik eğri.
7. hafta: Yersel jeodezik ölçülerin hesap yüzeyine elipsoide indirgenmesi; doğrultuların, düşey açı ve kenarların indirgenmesi. Elipsoit üzerinde jeodezik koordinarların hesabı, birinci ve ikinci temel ödevlerin tanımı. Temel ödev çözüm yöntemleri.
8. hafta: Ara sınav
9. hafta: 1. ve 2. temel ödev çözümleri, sayısal uygulamalar. Ödev
10. hafta: Gök Koordinat sistemleri; epliktik, açınım, saat açısı, ufuk koordinat sistemleri.
11. hafta: Küresel üçgenler ve çözüm yöntemleri. sayısal uygulamalar
12. hafta: Zaman kavramı, üniversal zaman (UT) ve yıldız zamanı. zaman sistemleri ile koordinat sistemlerinin ilişkilendirilmesi. Zamanla ilişkili örnek jeodezik indirgemeler.
13. hafta: Kısa sınav
14. hafta: Koordinat sistemleri dönüşümleriyle ilgili uygulamalar ve problem çözümleri.
15. hafta*: -
16. hafta*: Final sınavı
Ders kitapları ve materyaller: C. Jekeli (2013), Geometric Reference Systems in Geodesy, Ohio State
University, ABD.
EJ. Krakiwsky, DE. Wells (1971) Coordinate Systems in Geodesy, UNB,
Frederiction, CA
A. Aksoy, I.H. Güneş, 1990, Jeodezi 1, I.T.U. Yayınları.
A. Aksoy, İ.H. Güneş, 1990, Jeodezi 2, İ.T.Ü. Yayınları.
Önerilen kaynaklar: W. Torge, 1991, Geodesy, Walter de Gruyter, Berlin.
A. Aksoy, 1984, Jeodezik Astronominin Temel Bilgileri (Küresel
Astronomi), İ.T.Ü. Yayınları, İstanbul
  * 15. ve 16. haftalar arası final sınavına hazırlık haftası bulunmaktadır.
Değerlendirme Yukarı
Değerlendirme tipi Hafta numarası Ağırlık (%)
Ara sınavlar (Vizeler): 8 20
Dönem içi diğer çalışmalar: 0
Proje: 0 0
Ödev: 4, 9 20
Kısa sınav (Quiz): 13 10
Final sınavı: 16 50
  Toplam ağırlık:
(%)
   İş yükü Yukarı
Etkinlik Süre (Haftalık saat) Toplam hafta sayısı Dönem boyu toplam iş yükü
Dersler (Yüz yüze öğretme): 3 13
Ders dışı bireysel çalışma: 3 11
Uygulama, Rehberli problem çözme: 0 0
Ödev: 5 2
Dönem projesi: 0 0
Dönem projesi sunumu: 0 0
Kısa sınav (Quiz): 1 1
Ara sınav için bireysel çalışma: 2 3
Ara sınav (Vize): 2 1
Final sınavı için bireysel çalışma: 2 3
Final sınavı: 3 1
    Toplam işyükü:
    Toplam AKTS kredisi:
*
  * AKTS kredisi, toplam iş yükünün 25'e bölümüdür. (1 AKTS = 25 saatlik iş yükü)
-->