ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE

Ders Bilgi Formu ( MBM 311 )

   Temel bilgiler
Ders adı: Faz Diyagramları
Ders kodu: MBM 311
Öğretim üyesi: Prof. Dr. Koray ÖZTÜRK
AKTS kredisi: 5
GTÜ kredisi: 3 (3+0+0)
Yılı, Dönemi: 3, Güz
Dersin düzeyi: Lisans
Dersin tipi: Zorunlu
Öğretim dili: Türkçe
Öğretim şekli: Yüz yüze
Ön koşullar: Yok
Staj durumu: Yok
Dersin amacı: Bir, iki ve üç bileşenli malzeme sistemlerinde, denge halini tanımlamada faz diyagramlarını kullanabilmeleri için, öğrencilere denge termodinamiği temel kavramlarını vermek.
   Öğrenme çıktıları Yukarı

Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, şu yetilere sahip olurlar:

  1. Bileşen, faz, faz diyagramı ve Gibbs Faz Kuralı gibi önemli kavramları tanımlayabilme

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Temel düzey Malzeme Bilimi ve Mühendisliği bilgisi edinmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
  2. Dengeli ısıtma ve soğutma için Terazi kuralıyla faz bileşim ve oranlarını hesaplayarak faz analizi yapabilme

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini Malzeme Bilimi ve Mühendisliğine uygulamak üzere seçmek ve kullanmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
  3. Faz diyagramının değişik yerlerinde meydana gelen faz dönüşümlerini ve invaryant reaksiyonları açıklayabilme

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Temel düzey Malzeme Bilimi ve Mühendisliği bilgisi edinmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
   İçerik Yukarı
1. hafta: Denge Kavramı, Faz, Bileşen, Gibbs Faz Kuralı, Le Chatelier Prensibi.
2. hafta: TEK BİLEŞENLİ SİSTEMLER: P-T Diyagramı, G-T Diyagramı.
3. hafta: TEK BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Clausius-Clapeyron Eşitliği ve Uygulaması.
4. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER: Katı Çözelti ve Hume-Rothery Kuralları.
1) İzomorf Sistemler, Kaldıraç ("Lever") Kuralı, Faz Analizi, G-X Diyagramı.
5. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
1) Ötektik Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
6. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
2) Peritektik Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler, Peritektik Reaksiyon Sonucu Ara Faz veya Bileşiklerin Oluşması, Ara Faz veya Bileşiklerin Ergime Karakterleri ve Katı Halde Faz Dönüşümleri.
7. hafta: Ara Sınav
8. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
3) Monotektik Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
4) Sintektik Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
9. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
5) Ötektoid Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
10. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
5)Ötektoid Reaksiyon, Fe-C Denge Diyagramı.
11. hafta: İKİ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam): Üç Faz Dengesinin Olduğu Reaksiyonlar (İnvaryant Reaksiyonlar).
6) Monotektoid Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
7) Peritektoid Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
8) Metatektik Reaksiyon, Faz Analizi ve Örnekler.
12. hafta: ÜÇ BİLEŞENLİ SİSTEMLER: Gibbs Üçgeni ve Bileşim Belirleme Yöntemleri, Alkemade Teorisi, Likidus Yüzeyi, Birincil Kristalleşme Bölgeleri, Bileşim Üçgenleri ve Bileşik veya Ara Fazların Ergime Karakteri.
13. hafta: ÜÇ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam):
1) Üçlü İzomorf Sistem, Üç Boyutlu Görünümü ve İzotermal Kesitler.
2) Üçlü Ötektik İçeren ve Katı Halde Çözünürlük Olmayan Basit Üçlü Sistem, Üç Boyutlu Görünümü ve İzotermal Kesitler.
14. hafta: ÜÇ BİLEŞENLİ SİSTEMLER (Devam):
3) Üçlü Ötektik İçeren ve Katı Halde Çözünürlük Olan Basit Üçlü Sistem, Üç Boyutlu Görünümü ve İzotermal Kesitler.
4) Katılaşma Sırasında Faz Analizi Uygulamaları.
15. hafta*: Genel Tekrar
16. hafta*: Final Sınavı
Ders kitapları ve materyaller: Introduction to Phase Equilibria in Ceramics, C.G. Bergeron, S.H. Risbud (1984).
Önerilen kaynaklar: Alloy Phase Equilibria, A. Prince (1966).
Metalurjistler için Faz Diyagramları, Z.E. Erkmen (2007).
  * 15. ve 16. haftalar arası final sınavına hazırlık haftası bulunmaktadır.
Değerlendirme Yukarı
Değerlendirme tipi Hafta numarası Ağırlık (%)
Ara sınavlar (Vizeler): 7 40
Dönem içi diğer çalışmalar: 0
Proje: 0
Ödev: 0
Kısa sınav (Quiz): 0
Final sınavı: 16 60
  Toplam ağırlık:
(%)
   İş yükü Yukarı
Etkinlik Süre (Haftalık saat) Toplam hafta sayısı Dönem boyu toplam iş yükü
Dersler (Yüz yüze öğretme): 3 14
Ders dışı bireysel çalışma: 4 14
Uygulama, Rehberli problem çözme: 0 0
Ödev: 0 0
Dönem projesi: 0 0
Dönem projesi sunumu: 0 0
Kısa sınav (Quiz): 0 0
Ara sınav için bireysel çalışma: 10 1
Ara sınav (Vize): 2 1
Final sınavı için bireysel çalışma: 10 1
Final sınavı: 2 1
    Toplam işyükü:
    Toplam AKTS kredisi:
*
  * AKTS kredisi, toplam iş yükünün 25'e bölümüdür. (1 AKTS = 25 saatlik iş yükü)
-->