ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE ECTS @ IUE

Ders Bilgi Formu ( YDE 625 )

   Temel bilgiler
Ders adı: Kuvaterner Tarihlendirme Yöntemleri
Ders kodu: YDE 625
Öğretim üyesi: Doç. Dr. Mehmet Korhan Erturaç
AKTS kredisi: 7,5
GTÜ kredisi: 3 (3+0+0)
Yılı, Dönemi: 2024, Güz ve Bahar
Dersin düzeyi: Doktora
Dersin tipi: Enstitü seçmeli
Öğretim dili: İngilizce
Öğretim şekli: Yüz yüze , Laboratuvar çalışması
Ön koşullar: yok
Staj durumu: Yok
Dersin amacı: Yerkürenin son 2.6 Milyon yıllık geçmişini kapsayan Kuvaterner Dönemi, yer sisteminin günümüz ve gelecek problemlerinin anlaşılmasında ve çözümünde anahtar rolü üstlenen çok disiplinli çalışmaların konusunu oluşturur. Tüm bu çalışmaların temelinde yer alan, yer kayıtlarının oluşum zamanının belirlenmesi ise günümüzde sayıları ve uygulamaları hızla artan jeokronoloji yöntemlerinin konusunu oluşturmaktadır. Bu ders kapsamında, mutlak tarihlendirme yöntemleri, teorik temelleri ve uygulamalı yaklaşımları açısından detaylandırılacaktır.
   Öğrenme çıktıları Yukarı

Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, şu yetilere sahip olurlar:

  1. Jeolojik zaman kavramını süreç, olaylar ve sonuçlar açısından anlama

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Uzmanlık alanına göre Temel Yer / Deniz Bilimi Kavramlarına Hakim Olmak
    2. Yer-Deniz Biliminin uygulama alanlarını bilmek
    3. Yer-Deniz Biliminin disiplinlerarası yapısını anlamak ve diğer disiplinler ile ilişkilendirebilmek
    4. Yer veya Deniz Bilimi konusunda güncel bilgiye hakim olmak

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
  2. Mutlak tarihlendirme yöntemlerinin yaklaşım ve hipotezleri hakkında bilgi sahibi olma.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Yer-Deniz Biliminin uygulama alanlarını bilmek
    2. Yer-Deniz Biliminin disiplinlerarası yapısını anlamak ve diğer disiplinler ile ilişkilendirebilmek
    3. Uzmanlaştığı Yer Bilimi ve/vaya Deniz Bilimi alanında deneysel çalışma tasarlayıp yürütebilmek ve doğada meydana gelen ilgili fiziksel, kimyasal biyolojik yorumlamasını yapabilmek
    4. Yer ve Deniz bilimi alanındaki teknolojik ve bilimsel hızlı değişimin farkında olmak ve takip edebilmek
    5. Yer ve Deniz Bilimleri ile ilgili Türkçe ve İngilizce terimlere hakim olmak ve fikirlerini her iki dilde sözlü ve yazılı olarak etkin şekilde ifade edebilmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
  3. Farklı yer kayıtları için uygun tarihlendirme yöntemini tespit etme.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Yer-Deniz Biliminin uygulama alanlarını bilmek
    2. Yer Bilimi ve/vaya Deniz Bilimi kapsamında saha çalışmasını planlayıp uygulayabilmek
    3. Yer ve Deniz bilimi alanındaki teknolojik ve bilimsel hızlı değişimin farkında olmak ve takip edebilmek
    4. Yer ve Deniz Bilimleri ile ilgili Türkçe ve İngilizce terimlere hakim olmak ve fikirlerini her iki dilde sözlü ve yazılı olarak etkin şekilde ifade edebilmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Yazılı sınav
  4. Tarihlendirme sonuçlarının ilgili yazılımlar ile değerlendirmesini gerçekleştirme.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Üretilen verileri farklı yazılımlar aracılığı ile işleyerek doğada meydana gelen karmaşık süreçler bakımından yorumlayabilmek
    2. Görevaldığı grup çalışması ve bilimsel projelerde sorumluluklarını tam olaraka ve zamanında yerine getirebilmek
    3. Sürekli öğrenime açık bir yaklaşımı benimsemek ve güncel ve güvenilir bilgi kaynaklarını takip etmek
    4. Dünya genelindeki doğal afetleri takip etmek ve ulusal düzeyde doğal afetlerin vereceği zararların en aza indirilmesi konusunda öneriler geliştirmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Laboratuvar uygulamaları/sınavları
  5. Yer süreçlerinin hızları ve gerçekleşen olayların zamanlamasını içeren sayısal veri değerlendirme yetisini edinme.

    Program Çıktılarına Katkıları

    1. Yer-Deniz Biliminin uygulama alanlarını bilmek
    2. Uzmanlaştığı Yer Bilimi ve/vaya Deniz Bilimi alanında deneysel çalışma tasarlayıp yürütebilmek ve doğada meydana gelen ilgili fiziksel, kimyasal biyolojik yorumlamasını yapabilmek
    3. Üretilen verileri farklı yazılımlar aracılığı ile işleyerek doğada meydana gelen karmaşık süreçler bakımından yorumlayabilmek
    4. Görevaldığı grup çalışması ve bilimsel projelerde sorumluluklarını tam olaraka ve zamanında yerine getirebilmek
    5. Yer ve Deniz bilimi alanındaki teknolojik ve bilimsel hızlı değişimin farkında olmak ve takip edebilmek
    6. Dünya genelindeki doğal afetleri takip etmek ve ulusal düzeyde doğal afetlerin vereceği zararların en aza indirilmesi konusunda öneriler geliştirmek

    Değerlendirme Tipi

    1. Ödev
    2. Laboratuvar uygulamaları/sınavları
    3. Dönem projesi
   İçerik Yukarı
1. hafta: Yerbilimlerde tarihlendirme kavram ve yaklaşımları
2. hafta: Temel Stratigrafi ilkeleri ve göreceli tarihlendirme
3. hafta: Mutlak tarihlendirme ve yöntemleri (izotopik, radyojenik, kimyasal/biyolojik) ile hedef yer kaydı ve olayları
4. hafta: Radyokarbon Tarihlendirme: Yaklaşım, prensipler, ölçüm yöntemleri
5. hafta: Radyokarbon tarihlendirmede kalibrasyon
6. hafta: Radyoaktif İzotop Tarihlendirme 1: Ar-izotop tarihlendirme ölçüm yöntemleri, Ar-Ar; K-Ar
7. hafta: Radyoaktif İzotop Tarihlendirme 2:Uranyum serisi tarihlendirme
8. hafta: Ara Sınav ve Radyoaktif İzotop Tarihlendirme 3: Kısa ömürlü izotop tarihlendirme yöntemleri: (210Pb; 137Cs)
9. hafta: Dendrokronoloji ve Varv kronolojisi
10. hafta: Radyojenik Tarihlendirme 1: Lüminesans tarihlendirme, yaklaşım, prensipler ve protokoller
11. hafta: Lüminesans tarihlendirmede yaş hesaplama
12. hafta: Radyojenik Tarihlendirme 2: Kozmojenik radyonüklid yöntemi (CRN), yaklaşım, prensipler ve uygulamalar
13. hafta: Yerbilimlerinde Örnek Tarihlendirme Uygulamaları 1: Depremlerin paleosismolojik hendeklerden tarihlendirilmesi
14. hafta: Yerbilimlerinde Örnek Tarihlendirme Uygulamaları 2: Akarsu-Kıyı çökellerinin tarihlendirilmesi
15. hafta*: -
16. hafta*: Final sınavı
Ders kitapları ve materyaller: Walker, M. (2005). Quaternary dating methods. John Wiley and Sons.
Noller, J. S., Sowers, J. M., & Lettis, W. R. (2000). Quaternary geochronology: methods and applications. AGU Reference Shelf; 4
Önerilen kaynaklar: Rhodes, E. J. (2011). Optically stimulated luminescence dating of sediments over the past 200,000 years. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 39, 461-488.
Hajdas, I., Ascough, P., Garnett, M.H. et al. Radiocarbon dating. Nat Rev Methods Primers 1, 62 (2021). https://doi.org/10.1038/s43586-021-00058-7
Ivy-Ochs, S., & Kober, F. (2008). Surface exposure dating with cosmogenic nuclides. E&G Quaternary Science Journal, 57(1/2), 179-209. Bierman, P. R., Bender, A. M., Christ, A. J., Corbett, L. B., Halsted, C. T., Portenga, E. W., & Schmidt, A. H. (2021). Dating by cosmogenic nuclides. In Encyclopedia of Geology (pp. 101-115). Academic Press Oxford.
van Calsteren, P., & Thomas, L. (2006). Uranium-series dating applications in natural environmental science. Earth-Science Reviews, 75(1-4), 155-175.
Banerji, U. S., Goswami, V., & Joshi, K. B. (2022). Quaternary dating and instrumental development: an overview. Journal of Asian Earth Sciences: X, 7, 100091.
Zolitschka, B., Francus, P., Ojala, A. E., & Schimmelmann, A. (2015). Varves in lake sediments–a review. Quaternary Science Reviews, 117, 1-41.
  * 15. ve 16. haftalar arası final sınavına hazırlık haftası bulunmaktadır.
Değerlendirme Yukarı
Değerlendirme tipi Hafta numarası Ağırlık (%)
Ara sınavlar (Vizeler): 8 20
Dönem içi diğer çalışmalar: 0
Proje: 13-14 30
Ödev: 13-14 20
Kısa sınav (Quiz): 0
Final sınavı: 16 30
  Toplam ağırlık:
(%)
   İş yükü Yukarı
Etkinlik Süre (Haftalık saat) Toplam hafta sayısı Dönem boyu toplam iş yükü
Dersler (Yüz yüze öğretme): 3 15
Ders dışı bireysel çalışma: 3 15
Uygulama, Rehberli problem çözme: 3 4
Ödev: 6 3
Dönem projesi: 9 3
Dönem projesi sunumu: 1 1
Kısa sınav (Quiz): 0 0
Ara sınav için bireysel çalışma: 4 4
Ara sınav (Vize): 1 1
Final sınavı için bireysel çalışma: 4 4
Final sınavı: 1 1
    Toplam işyükü:
    Toplam AKTS kredisi:
*
  * AKTS kredisi, toplam iş yükünün 25'e bölümüdür. (1 AKTS = 25 saatlik iş yükü)
-->